Hemoroidy – przyczyny, leczenie, jak zapobiegać

Choć to po­wszech­na do­le­gli­wość, to he­mo­ro­idy wciąż po­zo­sta­ją pro­ble­mem wsty­dli­wym. A prze­cież jest tyle sku­tecz­nych metod za­po­bie­ga­nia i le­cze­nia cho­ro­by he­mo­ro­idal­nej. Sprawdź, jakie są spo­so­by za­po­bie­ga­nia he­mo­ro­idom. Jak le­czyć ży­la­ki od­by­tu? I jak pomóc sobie do­mo­wy­mi spo­so­ba­mi? Pod­po­wia­da­my.

W rze­czy­wi­sto­ści „he­mo­ro­idy” (ina­czej guzki krwaw­ni­cze) to ter­min opi­su­ją­cy struk­tu­ry two­rzą­ce sieć na­czyń żyl­nych splo­tu od­byt­ni­cze­go. Wy­glą­dem przy­po­mi­na­ją po­du­szecz­ki, które wy­peł­nio­ne są krwią, by uszczel­nić uj­ście od­by­tu. Gdy ma dojść do wy­próż­nie­nia, wów­czas opróż­nia­ją się z krwi. Zdro­we i pra­wi­dło­wo dzia­ła­ją­ce he­mo­ro­idy nie dają żad­nych nie­po­ko­ją­cych ob­ja­wów.

Pro­blem za­czy­na się w sy­tu­acji, kiedy he­mo­ro­idy są zbyt roz­cią­gnię­te i nie opróż­nia­ją się cał­ko­wi­cie z krwi. Za­le­ga­ją­ca krew z cza­sem staje się przy­czy­ną roz­wo­ju stanu za­pal­ne­go, który obej­mu­je nie tylko splo­ty żylne, ale także tkan­ki uj­ścia od­by­tu. Mówi się wów­czas o cho­ro­bie he­mo­ro­idal­nej, okre­śla­nej także jako ży­la­ki od­by­tu. Po­wszech­nie jed­nak ter­min „he­mo­ro­idy” stał się sy­no­ni­mem nie­przy­jem­nej do­le­gli­wo­ści, która – we­dług ostat­nich badań – do­ty­ka już co dru­gie­go Po­la­ka.

Skąd się biorą he­mo­ro­idy? Przy­czy­ny

Z wie­kiem spada sprę­ży­stość na­czyń krwio­no­śnych, dla­te­go ży­la­ki od­by­tu naj­czę­ściej po­ja­wia­ją się u star­szych osób, zwy­kle mię­dzy 45. a 65. ro­kiem życia. Ale nie jest to re­gu­ła, po­nie­waż cho­ro­ba he­mo­ro­idal­na może do­tknąć do­ro­słych osób w nie­mal każ­dym wieku. Roz­wo­jo­wi he­mo­ro­idów od­by­tu sprzy­ja sie­dzą­cy tryb życia, mała ak­tyw­ność fi­zycz­na, dieta uboga w błon­nik, picie zbyt małej ilo­ści pły­nów i czę­ste prze­sia­dy­wa­nie w to­a­le­cie. Do grupy osób zwięk­szo­ne­go ry­zy­ka na­le­żą osoby otyłe, cier­pią­ce na za­par­cia i pra­cow­ni­cy spę­dza­ją­cy dużo czasu w po­zy­cji sie­dzą­cej (przed biur­kiem, za kie­row­ni­cą). Czę­sto po­ja­wia­ją się także he­mo­ro­idy w ciąży, co wy­ni­ka z in­ten­syw­nych zmian hor­mo­nal­nych oraz z fi­zycz­ne­go na­ci­sku na je­li­ta i układ żylny przez roz­wi­ja­ją­ce się dziec­ko.

He­mo­ro­idy – le­cze­nie

Spo­sób le­cze­nia he­mo­ro­idów za­le­ży od stop­nia za­awan­so­wa­nia cho­ro­by. Przy pierw­szych ob­ja­wach warto przede wszyst­kim zmie­nić dietę, pić wię­cej wody, za­po­bie­gać za­par­ciom i wpro­wa­dzić wię­cej ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej do co­dzien­nych zajęć.

Warto się­gnąć także po pre­pa­ra­ty z ap­te­ki na he­mo­ro­idy. Leki o dzia­ła­niu prze­ciw­za­pal­nym, zmniej­sza­ją­cym obrzęk, ból i swę­dze­nie można kupić w ap­te­ce bez re­cep­ty. Po­moc­nym roz­wią­za­niem może oka­zać się lek na he­mo­ro­idy w po­sta­ci maści, kremu, czop­ków lub żelu. Dzia­ła on miej­sco­wo, szyb­ko przy­no­si ulgę w bólu, ma wła­ści­wo­ści ścią­ga­ją­ce oraz ła­go­dzi stan za­pal­ny. Pre­pa­ra­ty na he­mo­ro­idy opar­te są czę­sto na wy­cią­gu z kasz­ta­now­ca (np. maść do­od­byt­ni­cza Aescu­lan lub żel na he­mo­ro­idy Neo-​Aesculan) o ko­rzyst­nym wpły­wie na na­czy­nia krwio­no­śne.

Jeśli le­cze­nie za­cho­waw­cze jest jed­nak nie­wy­star­cza­ją­ce lub cho­ro­ba jest już w za­awan­so­wa­nym sta­dium, wów­czas po­moc­ne bę­dzie le­cze­nie chi­rur­gicz­ne he­mo­ro­idów. Do naj­po­pu­lar­niej­szych metod za­li­cza się:

• La­se­ro­te­ra­pię – krót­ki, bez­bo­le­sny i nie­in­wa­zyj­ny za­bieg po­le­ga­ją­cy na na­świe­tla­niu guz­ków pro­mie­niem la­se­ra, co skut­ku­je jego ob­kur­cze­niem i za­mknię­ciem na­czyń, a na­stęp­nie pro­wa­dzi do ob­umie­ra­nia tka­nek guzka ob­umie­ra­ją. To me­to­da szyb­ka i sku­tecz­na, jed­nak dosyć droga.
• Skle­ro­te­ra­pia – krót­ki za­bieg po­le­ga­ją­cy na wstrzyk­nię­ciu spe­cjal­ne­go pre­pa­ra­tu u pod­sta­wy po­więk­szo­ne­go guzka, co skut­ku­je jego ob­umie­ra­niem. Me­to­da sto­so­wa­na przede wszyst­kim w le­cze­niu ma­łych he­mo­ro­idów.
• Me­to­da Bar­ro­na (tzw. gum­ko­wa­nie) – po­le­ga na za­ło­że­niu spe­cjal­ne­go gu­mo­we­go pier­ście­nia u na­sa­dy guzka, który od­ci­na do­pływ krwi. Po około 7-10 dniach guzek ob­umie­ra i od­pa­da. Me­to­dę tę sto­su­je się przede wszyst­kim w le­cze­niu cho­ro­by he­mo­ro­idal­nej o śred­nim za­awan­so­wa­niu. Pod­czas jed­ne­go za­bie­gu za­kła­da się 1 lub 2 gumki, dla­te­go przy wielu cho­rych guz­kach może być po­trzeb­ne nawet kilka sesji.

He­mo­ro­idy – jak za­po­bie­gać?

Zde­cy­do­wa­nie le­piej za­po­bie­gać cho­ro­bie he­mo­ro­idal­nej, niż ją potem le­czyć. Dla­te­go już przy pierw­szych ob­ja­wach warto roz­po­cząć le­cze­nie (np. do­mo­wy­mi spo­so­ba­mi lub się­gnąć po do­stęp­ne bez re­cep­ty leki na he­mo­ro­idy). Pa­mię­taj­my, że ży­la­ki od­by­tu roz­wi­ja­ją się po­wo­li, dla­te­go im wcze­śniej roz­po­czy­na się le­cze­nie, tym więk­sza szan­sa na za­ha­mo­wa­nie roz­wo­ju cho­ro­by oraz unik­nię­cie za­bie­gu chi­rur­gicz­ne­go.

Jak za­po­bie­gać he­mo­ro­idom? Oto kilka spraw­dzo­nych zasad:

• uni­kaj za­parć,
• uni­kaj dłu­gie­go sie­dze­nia (jeśli spę­dzasz więk­szość dnia na sie­dze­niu w pracy, ko­niecz­nie rób krót­kie prze­rwy, prze­spa­ce­ruj się, ko­rzy­staj z biu­rek sto­ją­co – sie­dzą­cych),
• pro­wadź ak­tyw­ny tryb życia,
• wpro­wa­dzać do co­dzien­ne­go ja­dło­spi­su pro­duk­ty bo­ga­te w błon­nik, z peł­ne­go ziar­na, owoce i wa­rzy­wa,
• pij dużo zdro­wych pły­nów (wody, świe­żych soków owocowo-​warzywnych, her­bat zio­ło­wych),
• uni­kaj „prze­sia­dy­wa­nia” w to­a­le­cie, spę­dzaj tam tylko tyle czasu, ile jest nie­zbęd­ne,
• noś prze­wiew­ną i nie­uci­ska­ją­cą bie­li­znę,
• dbaj o hi­gie­nę.

Ży­la­ki od­by­tu można z po­wo­dze­niem le­czyć, za­rów­no do­mo­wy­mi spo­so­ba­mi, jak i me­to­da­mi chi­rur­gicz­ny­mi – w za­leż­no­ści od za­awan­so­wa­nia cho­ro­by. Po leki na he­mo­ro­idy warto się­gnąć już przy pierw­szych ob­ja­wach, bo im wcze­śniej roz­pocz­nie się le­cze­nie, tym więk­sza szan­sa na za­ha­mo­wa­nie po­stę­pu cho­ro­by.