Zdrowa dieta i inne sposoby na zaparcia

Współ­cze­sne tempo życia różni się od tempa życia po­przed­nich po­ko­leń tym, że jest o wiele szyb­sze. Aby za nim na­dą­żyć, zmie­nia­my swoje na­wy­ki i przy­zwy­cza­je­nia, w tym także na­wy­ki ży­wie­nio­we. No­wo­cze­sna dieta oraz zwią­za­ny z nią spo­sób spo­ży­wa­nia po­sił­ków nie za­wsze jed­nak są ko­rzyst­ne dla zdro­wia. Czę­sto ich kon­se­kwen­cją mogą być różne do­le­gli­wo­ści ze stro­ny ukła­du po­kar­mo­we­go. Wśród nich naj­bar­dziej do­kucz­li­we by­wa­ją za­par­cia. Ist­nie­je jed­nak kilka spo­so­bów, aby się przed nimi sku­tecz­nie bro­nić.

Spo­sób 1 – od­po­wied­nia ilość błon­ni­ka w po­ży­wie­niu

Chleb to­sto­wy i inne ro­dza­je bia­łe­go pie­czy­wa, droż­dżów­ki i pącz­ki, cze­ko­la­da i sło­dy­cze, dania fast food – je­że­li czę­sto po­ja­wia­ją się w na­szym ja­dło­spi­sie i sta­no­wią jego znacz­ną część, może to ozna­czać, że nie do­star­cza­my or­ga­ni­zmo­wi wy­star­cza­ją­cej ilo­ści błon­ni­ka, czyli włók­na po­kar­mo­we­go. Przez lata błon­nik był trak­to­wa­ny przez die­te­ty­ków jako sub­stan­cja ba­la­sto­wa, po­nie­waż nie ulega stra­wie­niu i prze­cho­dzi przez je­li­ta w po­sta­ci nie­zmie­nio­nej. Obec­nie wia­do­mo, że 20 g błon­ni­ka dzien­nie jest nie­zbęd­ne do utrzy­ma­nia or­ga­ni­zmu w do­brej for­mie. Włók­no po­kar­mo­we uczest­ni­czy w for­mo­wa­niu stol­ca, zwięk­sza jego ob­ję­tość i uła­twia jego prze­cho­dze­nie przez je­li­ta. Dzię­ki temu za­po­bie­ga po­wsta­wa­niu za­parć. Po­nad­to zmniej­sza uczu­cie głodu, sta­no­wi po­żyw­kę dla bak­te­ryj­nej flory je­li­to­wej, wpły­wa na ob­ni­że­nie po­zio­mu cho­le­ste­ro­lu oraz re­gu­lu­je po­ziom glu­ko­zy we krwi. Naj­lep­sze źró­dła błon­ni­ka to świe­że wa­rzy­wa i owoce, ro­śli­ny strącz­ko­we oraz pro­duk­ty z peł­ne­go ziar­na (pie­czy­wo, kasze, ma­ka­ro­ny, płat­ki śnia­da­nio­we). Pro­duk­ty peł­no­ziar­ni­ste po­win­ny być wpro­wa­dza­ne do co­dzien­nej diety stop­nio­wo, aby or­ga­nizm mógł się przy­zwy­cza­ić do dużej ilo­ści błon­ni­ka.

Spo­sób 2 – picie wła­ści­wej ilo­ści wody

Ciało czło­wie­ka w ok. trzech czwar­tych skła­da się z wody. Każ­de­go dnia pewna jej ilość jest wy­da­la­na na ze­wnątrz w po­sta­ci moczu i potu. Aby cały or­ga­nizm mógł funk­cjo­no­wać bez za­rzu­tu, utra­co­ną wodę na­le­ży uzu­peł­niać. Wy­pi­ja­nie co naj­mniej 1,5 litra wody dzien­nie jest nie­zbęd­ne dla pra­wi­dło­wej pracy nie tylko ukła­du tra­wien­ne­go, ale też po­zo­sta­łych ukła­dów i na­rzą­dów. Je­że­li jest jej zbyt mało, or­ga­nizm bę­dzie sta­rał się ją od­zy­skać ze wszyst­kich moż­li­wych źró­deł, w tym także z je­li­ta gru­be­go, gdzie for­mo­wa­ne są masy ka­ło­we do wy­da­le­nia. To może spra­wić, że stol­ce staną się suche i zbite i w kon­se­kwen­cji do­pro­wa­dzić do po­wsta­nia za­par­cia. Kiedy już do niego doj­dzie, warto zwięk­szyć ilość wy­pi­ja­nej wody jesz­cze o 0,5-1 litra. Zbyt mała ilość wody może pro­wa­dzić też do pro­ble­mów z pracą nerek oraz do prze­su­sze­nia skóry, więc utrzy­ma­nie pra­wi­dło­we­go na­wod­nie­nia or­ga­ni­zmu jest jed­nym z czyn­ni­ków nie­zbęd­nych dla zdro­wia.

Spo­sób 3 – uni­ka­nie nad­mia­ru ko­fe­iny i uży­wek

Obie­go­wa opi­nia głosi, że picie moc­nej kawy jest do­brym spo­so­bem na po­zby­cie się za­twar­dze­nia. Nic bar­dziej myl­ne­go. Rze­czy­wi­ście, ko­fe­ina po­bu­dza prze­wód po­kar­mo­wy do pracy, ale jed­no­cze­śnie zwięk­sza ilość wy­da­la­ne­go moczu. To zmniej­sza ilość wody w or­ga­ni­zmie, pro­wa­dząc tym samym do po­głę­bie­nia do­le­gli­wo­ści. Takie samo dzia­ła­nie może mieć cola i mocna her­ba­ta, więc je­że­li na­szym pro­ble­mem są za­par­cia, le­piej jest uni­kać tych na­po­jów, a zwięk­szyć ilość wy­pi­ja­nej wody. Od­wad­nia­ją­cy wpływ na or­ga­nizm ma rów­nież al­ko­hol, więc także i jego ilość warto ogra­ni­czyć, aby układ tra­wien­ny pra­co­wał har­mo­nij­nie.

Spo­sób 4 – nie­zbyt ob­fi­te po­sił­ki

Zje­dze­nie zbyt dużej por­cji na jeden raz może być dużym ob­cią­że­niem dla prze­wo­du po­kar­mo­we­go. Skut­kiem tego może być spo­wol­nio­ne tra­wie­nie, wzdę­cie i od­bi­ja­nie, ale także za­par­cie. Je­że­li czu­je­my, że tra­dy­cyj­ne 2-3 duże po­sił­ki spra­wia­ją nam pro­ble­my, warto za­mie­nić je na 5-6 mniej­szych, ale po­da­wa­nych czę­ściej. Z ma­ły­mi por­cja­mi or­ga­nizm po­wi­nien po­ra­dzić sobie ła­twiej, niż z du­ży­mi. Bę­dzie to skut­ko­wa­ło lep­szym tra­wie­niem i dużo mniej­szą skłon­no­ścią do za­parć.

Jakie zioła na za­par­cia warto sto­so­wać?

Wśród dużej grupy me­dy­ka­men­tów, jaką sta­no­wią leki na za­par­cia, pre­pa­ra­ty zio­ło­we zaj­mu­ją bar­dzo istot­ne miej­sce. Na­tu­ral­ne skład­ni­ki, które po­ma­ga­ją w le­cze­niu za­twar­dze­nia to m.in. ko­rzeń rze­wie­nia, kora kru­szy­ny, liść se­ne­su oraz alona, czyli stę­ża­ły sok, otrzy­my­wa­ny z liści kilku ga­tun­ków alo­esu. Ist­nie­je wiele ro­dza­jów leków, za­wie­ra­ją­cych te skład­ni­ki, jed­nak naj­wy­god­niej­sze w sto­so­wa­niu są pre­pa­ra­ty w po­sta­ci ta­ble­tek.

Lek Alax ma tę prze­wa­gę nad po­zo­sta­ły­mi le­ka­mi na za­par­cia, że jest pre­pa­ra­tem dwu­skład­ni­ko­wym, a nie jed­no­skład­ni­ko­wym. Za­war­te w nim wy­cią­gi ro­ślin­ne le­piej dzia­ła­ją, kiedy są po­da­wa­ne razem, niż gdyby miały być po­da­wa­ne osob­no. Sok z alo­esu po­wo­du­je na­pływ wody z krwi do jelit. To spra­wia, że za­le­ga­ją­ce w je­li­cie gru­bym masy ka­ło­we zo­sta­ją roz­mięk­czo­ne, a ich ob­ję­tość ulega zwięk­sze­niu. To znacz­nie uła­twia usu­nię­cie ich na ze­wnątrz. Wy­ciąg z kory kru­szy­ny po­draż­nia za­koń­cze­nia ner­wów w ścia­nie je­li­ta. W ten spo­sób do­cho­dzi do po­bu­dze­nia ru­chów pe­ry­stal­tycz­nych i ła­twiej­sze­go wy­da­le­nia stol­ca.

Takie dzia­ła­nie jest moż­li­we dzię­ki obec­no­ści, za­rów­no w soku z alo­esu, jak i w korze kru­szy­ny, związ­ków che­micz­nych, zwa­nych an­tra­no­ida­mi. Są one sku­tecz­ne w zwal­cza­niu za­parć, jed­nak z ich sto­so­wa­niem wiąże się pewne ogra­ni­cze­nie. Pre­pa­ra­tu Alax nie na­le­ży za­ży­wać bez zgody le­ka­rza dłu­żej niż 1-2 ty­go­dnie. Prze­kro­cze­nie tego bez­piecz­ne­go czasu ku­ra­cji może spo­wo­do­wać, że or­ga­nizm przy­zwy­czai się do re­gu­lar­ne­go po­da­wa­nia leku na za­twar­dze­nie i prze­sta­nie re­ago­wać na jego dzia­ła­nie.

Alax na­da­je się dla mło­dzie­ży po­wy­żej 12 roku życia, do­ro­słych oraz osób w po­de­szłym wieku. Prze­ciw­wska­za­nia do sto­so­wa­nia to m.in. za­pa­le­nie wy­rost­ka ro­bacz­ko­we­go, cho­ro­by jelit, ból brzu­cha nie­zna­ne­go po­cho­dze­nia, cięż­kie od­wod­nie­nie z nie­do­bo­rem wody i elek­tro­li­tów. Nie może też być sto­so­wa­ny przez ko­bie­ty w ciąży i kar­mią­ce pier­sią. Za­le­ca­ne daw­ko­wa­nie to 1-2 ta­blet­ki wie­czo­rem. Dzia­ła­nie leku na­stę­pu­je po 8-12 go­dzi­nach, więc można za­ży­wać go przed pój­ściem spać, aby do wy­próż­nie­nia do­szło ran­kiem, po obu­dze­niu się.

Co jesz­cze można zro­bić, aby uni­kać za­parć?

Czyn­ni­kiem, który w wy­dat­ny spo­sób wspie­ra pracę ukła­du po­kar­mo­we­go, jest ak­tyw­ność fi­zycz­na. Je­że­li po ob­fi­tym po­sił­ku nie wsta­je­my zaraz od stołu albo kła­dzie­my się i le­ży­my bez ruchu, może to skut­ko­wać po­ja­wie­niem się za­par­cia.

Lep­szym roz­wią­za­niem bę­dzie dawka ćwi­czeń. Nawet ich naj­mniej­sza ilość jest w sta­nie po­bu­dzić je­li­ta do pracy i w ten spo­sób uchro­nić przed za­twar­dze­niem. Ich czas i in­ten­syw­ność po­win­ny być do­sto­so­wa­ne do na­szej kon­dy­cji. Po nie­dziel­nym obie­dzie z ro­dzi­ną warto wy­brać się na wspól­ny spa­cer, aby po po­wro­cie za­siąść do pod­wie­czor­ku bez uczu­cia cięż­ko­ści w brzu­chu.

Kiedy czu­je­my, że mo­że­my mieć pro­ble­my po dru­gim śnia­da­niu w pracy, wy­ko­na­nie kilku pro­stych ćwi­czeń przed po­wro­tem do biur­ka z pew­no­ścią przy­nie­sie ulgę.

Rów­nie istot­na jest miła at­mos­fe­ra w cza­sie je­dze­nia. Spo­ży­wa­nie po­sił­ków w po­śpie­chu lub w stre­sie jest przy­czy­ną spo­wol­nio­ne­go tra­wie­nia i za­parć. Naj­le­piej by­ło­by zu­peł­nie za­po­mnieć o swo­ich pro­ble­mach przed uda­niem się do stołu, ale nie za­wsze jest to moż­li­we. Trze­ba jed­nak wie­dzieć, że nawet chwi­la spo­ko­ju pod­czas je­dze­nia może bar­dzo po­zy­tyw­nie wpły­nąć na pracę ukła­du tra­wien­ne­go.