Jak dbać i co stosować na stawy?

Bywa, że wy­star­czy wów­czas od­cią­żyć stawy, wy­eli­mi­no­wać złe na­wy­ki ży­wie­nio­we i za­cząć upra­wiać sport, by znów cie­szyć się lep­szym zdro­wiem. Warto rów­nież za­sto­so­wać się do za­le­ceń spe­cja­li­sty, do­ty­czą­cych pro­fi­lak­ty­ki. Re­gu­lar­ne przyj­mo­wa­nie od­po­wied­nich su­ple­men­tów diety wspo­mo­że pra­wi­dło­wą pracę ukła­du kostno-​stawowego. Co na stawy jest naj­bar­dziej sku­tecz­ne? W jaki spo­sób o nie dbać? Prze­czy­taj nasz ar­ty­kuł, a do­wiesz się wię­cej!

Dla kogo prze­zna­czo­ne pre­pa­ra­ty na stawy?

Przed od­po­wie­dzią na py­ta­nie, co sto­so­wać na stawy, na­le­ży okre­ślić, kiedy su­ple­men­ta­cja jest w ogóle wska­za­na. Warto pa­mię­tać, że po­wi­nien o tym zde­cy­do­wać le­karz na pod­sta­wie szcze­gó­ło­we­go wy­wia­du. Pre­pa­ra­ty wspie­ra­ją­ce spraw­ne dzia­ła­nie sta­wów są po­le­ca­ne oso­bom, które po­ten­cjal­nie mogą mieć nie­do­bo­ry, zwią­za­ne:

• ze sta­nem cho­ro­bo­wym,
• z nad­mier­nym wy­sił­kiem,
• z gor­szym przy­swa­ja­niem skład­ni­ków od­żyw­czych.

Do tych grup na­le­żą przede wszyst­kim spor­tow­cy, osoby cięż­ko pra­cu­ją­ce fi­zycz­nie, lu­dzie star­si, cier­pią­cy na cho­ro­bę zwy­rod­nie­nio­wą (bez wzglę­du na wiek) oraz zma­ga­ją­cy się ze sporą nad­wa­gą. W ostat­nim przy­pad­ku sama su­ple­men­ta­cja jest nie­wy­star­cza­ją­ca – naj­waż­niej­sze jest ob­ni­że­nie masy ciała do wła­ści­we­go po­zio­mu.

Co po­win­no zna­leźć się w do­brym pre­pa­ra­cie na stawy?

Raz kon­tu­zjo­wa­ne stawy nie­ste­ty re­ge­ne­ru­ją się z trud­no­ścią i już nigdy nie są w pełni spraw­ne. Wszel­kie­go ro­dza­ju uszko­dze­nia chrząst­ki wpraw­dzie mogą się zro­snąć, jed­nak­że po­kry­wa je tzw. bli­zna łącz­ni­ko­wa, która tylko przy­po­mi­na chrząst­kę. Utrzy­mu­ją­ce się silne bóle i pro­ble­my z ru­cho­mo­ścią mogą na­to­miast sy­gna­li­zo­wać zwy­rod­nie­nie sta­wów – np. reu­ma­to­idal­ne za­pa­le­nie. W takim przy­pad­ku pomóc mogą już je­dy­nie silne leki. Tym­cza­sem o wiele sku­tecz­niej i bez­piecz­niej jest za­po­bie­gać cho­ro­bom, niż póź­niej z nimi wal­czyć i le­czyć przy­kre do­le­gli­wo­ści. Dla­te­go do­brze jest pro­fi­lak­tycz­nie sto­so­wać od­po­wied­nie su­ple­men­ty na stawy. Ich za­ży­wa­nie może pomóc w ogól­nej re­ge­ne­ra­cji i przy­spie­szyć tzw. pro­ce­sy bli­zno­wa­ce­nia. To szcze­gól­nie ważne w przy­pad­ku spor­tow­ców i in­nych osób, re­gu­lar­nie upra­wia­ją­cych ak­tyw­ność fi­zycz­ną. Do naj­istot­niej­szych sub­stan­cji o do­bro­czyn­nym dzia­ła­niu na stawy za­li­cza się siar­kę, chon­dro­ity­nę i glu­ta­mi­nę. Siar­ka za­po­bie­ga zwy­rod­nie­niom, nie do­pusz­cza do zmian cho­ro­bo­wych, dzia­ła rów­nież po­zy­tyw­nie na wła­ści­wy po­dział ko­mór­ko­wy. Dwie ostat­nie sub­stan­cje zna­leźć można przede wszyst­kim w owo­cach morza, ta­kich jak kre­wet­ki, małże czy raki. Nie każdy jed­nak je lubi lub w ogóle ma moż­li­wość je jeść. W przy­pad­ku nie­moż­no­ści ich spo­ży­wa­nia naj­le­piej jest – w po­ro­zu­mie­niu z le­ka­rzem – za­opa­trzyć się w do­brej ja­ko­ści pre­pa­ra­ty, po­zwa­la­ją­ce na su­ple­men­ta­cję cen­nych skład­ni­ków. Co in­ne­go po­ma­ga na stawy? Za­cho­wa­nie do­bre­go stanu sta­wów sku­tecz­nie wspie­ra­ją także:

• tran
• kwas hia­lu­ro­no­wy,
• ko­la­gen.

Re­gu­lar­ne sto­so­wa­nie tranu (naj­le­piej tego naj­cen­niej­sze­go, za jaki uwa­ża­ny jest tran, uzy­ski­wa­ny z wą­tro­by dor­sza) wspo­ma­ga ha­mo­wa­nie pro­ce­sów nisz­cze­nia tkan­ki sta­wo­wej. Tym­cza­sem ko­la­gen i kwas hia­lu­ro­no­wy, choć ko­ja­rzą się ra­czej z ko­sme­to­lo­gią i ko­sme­ty­ką, wy­ka­zu­ją rów­nież sze­reg wła­ści­wo­ści, dzię­ki któ­rym są bar­dzo cen­ny­mi skład­ni­ka­mi w pro­fi­lak­ty­ce sta­wów. Ko­la­gen ma róż­no­rod­ną bu­do­wę, za­leż­ną od miejsc, w któ­rych się znaj­du­je. W sta­wach wy­stę­pu­je ko­la­gen typu II. Jego nie­do­bo­ry skut­ku­ją zmniej­sze­niem spraw­no­ści sta­wów. Kwas hia­lu­ro­no­wy z kolei dzia­ła prze­ciw­bó­lo­wo oraz uspraw­nia­ją­co na stawy ma­ziów­ko­we, zwłasz­cza sko­ko­wy, skroniowo-​żuchwowy, bio­dro­wy oraz ko­la­no­wy. Po­da­wa­ny jest w za­strzy­kach.

Zioła i ro­śli­ny na stawy

Do­brym spo­so­bem na wspo­mo­że­nie pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia sta­wów i na­rzą­du ruchu jest sto­so­wa­nie od­po­wied­nich ziół oraz ro­ślin. Nie od dziś fi­to­te­ra­pia po­ka­zu­je, jak sku­tecz­ne mogą być nie­któ­re z nich. Co zio­ło­we­go po­ma­ga na stawy? Przede wszyst­kim warto wspo­mnieć o wią­zów­ce błot­nej, która do­sko­na­le wspo­ma­ga kon­dy­cję sta­wów i mię­śni, a po­nad­to spraw­dza się w oczysz­cza­niu or­ga­ni­zmu i wzmac­nia­niu jego na­tu­ral­nej od­por­no­ści. Ro­śli­na ta była po­wszech­nie sto­so­wa­na już wieki temu w Eu­ro­pie jako re­me­dium na po­da­grę i reu­ma­tyzm. Obec­nie na­pa­ry z kwia­tów wią­zów­ki dzia­ła­ją ła­go­dzą­co na za­kwa­sy i obrzę­ki mię­śni po in­ten­syw­nym fi­zycz­nym wy­sił­ku. Po­le­ca­ną ro­śli­ną jest także ziele je­żów­ki. Ga­tu­nek ten wy­ka­zu­je wła­ści­wo­ści prze­ciw­za­pal­ne, ochron­ne, re­ge­ne­ru­ją­ce i go­ją­ce. Ziele za­le­ca­ne jest oso­bom, bo­ry­ka­ją­cym się z za­pa­le­niem sta­wów. Jest ono po­moc­ne w ogól­nym wzmac­nia­niu or­ga­ni­zmu. Sku­tecz­ny­mi wła­ści­wo­ścia­mi może się rów­nież po­szczy­cić ro­śli­na o ta­jem­ni­czo brzmią­cej na­zwie: czar­ci pazur. Jej ko­rze­nie za­wie­ra­ją gli­ko­zy­dy iry­do­we o po­twier­dzo­nym na­uko­wo dzia­ła­niu prze­ciw­o­brzę­ko­wym, prze­ciw­bó­lo­wym i prze­ciw­za­pal­nym. W efek­cie pre­pa­ra­ty, w skład któ­rych wcho­dzi ten ko­rzeń, zmniej­sza­ją sztyw­ność cho­rych sta­wów oraz po­pra­wia­ją ich ru­cho­mość. Wy­ka­zu­ją po­nad­to dzia­ła­nie prze­ciw­reu­ma­tycz­ne. Na do­le­gli­wo­ści bó­lo­we w ob­rę­bie sta­wów po­mo­że na­to­miast ży­wo­kost le­kar­ski, zwany „żywym gna­tem”. Jego ko­rzeń wy­ko­rzy­stu­je się przede wszyst­kim do spo­rzą­dza­nia okła­dów, a także wspo­ma­ga­nia le­cze­nia w przy­pad­ku stłu­czeń i spor­to­wych kon­tu­zji. Spraw­dzi się on rów­nież jako re­me­dium na do­le­gli­wo­ści bó­lo­we, które to­wa­rzy­szą reu­ma­ty­zmo­wi. Do­brze jest też z ko­rze­nia ży­wo­ko­stu spo­rzą­dzić maść do wcie­ra­nia w bo­lą­ce miej­sca. W przy­pad­ku pro­ble­mów, zwią­za­nych ze sta­wa­mi, warto sto­so­wać owoc dzi­kiej róży. Ba­da­nia na­ukow­ców do­wio­dły, że za­wie­ra on sub­stan­cję GOPO, która wraz z wi­ta­mi­na­mi i fla­wo­no­ida­mi licz­nie wy­stę­pu­ją­cy­mi w tej ro­śli­nie:

• od­dzia­łu­je po­zy­tyw­nie na stawy oraz kości,
• zwięk­sza ich ru­cho­mość,
• ogól­nie po­pra­wia spraw­ność fi­zycz­ną.

Owoce można spo­ży­wać w for­mie kon­fi­tur lub też prosz­ku.

Co in­ne­go sto­so­wać na stawy?

Ziołowo-​roślinnych pro­po­zy­cji jest na­praw­dę wiele. Do­brym roz­wią­za­niem jest np. liść pan­dan, który można wy­ko­rzy­stać do przy­go­to­wa­nia zio­ło­wej her­bat­ki. Napar tego ro­dza­ju dzia­ła uśmie­rza­ją­co na bóle sta­wów oraz głowy. Jako wspo­mo­że­nie le­cze­nia reu­ma­ty­zmu spraw­dzi się rów­nież sar­sa­pa­ril­la o sil­nych wła­ści­wo­ściach roz­grze­wa­ją­cych, wzmac­nia­ją­cych ukrwie­nie i re­du­ku­ją­cych bóle. Ro­śli­na ta może być sto­so­wa­na w for­mie zio­ło­we­go na­pa­ru albo jako smacz­ny do­da­tek do cie­płych dań. Do­brze jest też zwró­cić uwagę na ko­szycz­ki ar­ni­ki gór­skiej, które za­wie­ra­ją licz­ne fla­wo­no­idy, olej­ki ete­rycz­ne, fe­no­lo­kwa­sy i wiele in­nych do­bro­czyn­nych sub­stan­cji. Ar­ni­kę warto sto­so­wać ze­wnętrz­nie na stłu­cze­nia, krwia­ki i obrzę­ki po­ura­zo­we. Okła­dy z od­wa­rów, na­pa­rów oraz roz­cień­czo­nej na­lew­ki zmniej­sza­ją obrzę­ki i bo­le­sność po ura­zach. Są po­nad­to po­moc­ne w przy­pad­ku do­le­gli­wo­ści reu­ma­tycz­nych sta­wów i mię­śni. Na­pa­ry z kory wierz­by bia­łej mogą być sto­so­wa­ne do wspo­ma­ga­nia le­cze­nia ner­wo­bó­lów i cho­rób reu­ma­tycz­nych. Po­dob­nie dzia­ła­ją na­pa­ry z kory brzo­zy. Wy­wa­ry z po­krzy­wy zwy­czaj­nej sto­su­je się na­to­miast po­moc­ni­czo w przy­pad­ku bólów, wy­stę­pu­ją­cych np. pod­czas po­ru­sza­nia się. Do obo­la­łych miejsc można też przy­kła­dać okła­dy z ro­ślin­nych olej­ków ete­rycz­nych, ta­kich jak np. ole­jek la­wen­do­wy, z dziu­raw­ca, goź­dzi­ko­wy, eu­ka­lip­tu­so­wy, mię­to­wy, oraz roz­ma­ry­no­wy.

Do­brej ja­ko­ści pre­pa­ra­ty na stawy

Co kon­kret­nie warto wy­brać na stawy? Rynek far­ma­ceu­ty­ków ob­fi­tu­je w bar­dzo sze­ro­ki wybór pro­duk­tów do­stęp­nych bez re­cep­ty. Czę­sto opie­ra­ją się one na wy­bra­nych zio­łach lub na wspo­mnia­nym ko­la­ge­nie. W przy­pad­ku wy­stę­po­wa­nia bólów sta­wów, zwłasz­cza po­wy­sił­ko­wych, do­brze jest za­sto­so­wać maść rozgrzewająco-​energetyzującą Neo­Cap­si­derm. Można ją wma­so­wać w mię­śnie i stawy jesz­cze przed tre­nin­giem. Za­wie­ra ona w swym skła­dzie wy­ciąg z pie­przow­ca, olej­ki ete­rycz­ne (m.in. z eu­ka­lip­tu­sa oraz ter­pen­ty­no­wy) i kam­fo­rę. Pre­pa­rat wpły­wa ła­go­dzą­co na bóle sta­wów, mię­śni i krę­go­słu­pa oraz roz­grze­wa i roz­luź­nia mię­śnie, przy­go­to­wu­jąc je do wy­sił­ku. Po­nad­to po­zwa­la li­kwi­do­wać za­kwa­sze­nie mię­śni po in­ten­syw­nych ćwi­cze­niach, a także symp­to­my zmę­cze­nia po wy­sił­ku fi­zycz­nym. W nie­któ­rych sy­tu­acjach, po kon­sul­ta­cji ze spe­cja­li­stą warto rów­nież wspo­móc się su­ple­men­to­wa­niem wi­ta­mi­ny D3. Wi­ta­mi­na ta na­tu­ral­nie wy­twa­rza­na jest w ciele (a kon­kret­nie w skó­rze) pod wpły­wem dzia­ła­nia słoń­ca. Jed­nak w na­szym kli­ma­cie wiele osób do­świad­cza jej nie­do­bo­ru. Po­nad­to nie każdy dba o to, aby re­gu­lar­nie prze­by­wać na świe­żym po­wie­trzu i spa­ce­ro­wać w po­god­ne dni, co po­zwo­li­ło­by na jej syn­te­zę. Tym­cza­sem od­po­wied­nio wy­so­ka dawka wspie­ra utrzy­ma­nie zdro­wych zębów i kości oraz pra­wi­dło­we­go po­zio­mu wap­nia we krwi, a także wpły­wa na wła­ści­wą pracę mię­śni i spraw­ne funk­cjo­no­wa­nie ukła­du od­por­no­ścio­we­go. Warto zatem spraw­dzić, czy przy­pad­kiem osła­bio­na od­por­ność albo skłon­ność do zwy­rod­nień w ob­rę­bie ukła­du kost­ne­go nie jest na­stęp­stwem małej ilo­ści wi­ta­mi­ny D w or­ga­ni­zmie.

Co jesz­cze po­ma­ga na stawy?

Na­le­ży pa­mię­tać, że przyj­mo­wa­nie su­ple­men­tów jest tylko jed­nym z ele­men­tów wła­ści­we­go dba­nia o spraw­ne funk­cjo­no­wa­nie sta­wów. Jest to dzia­ła­nie wspo­ma­ga­ją­ce, nie może ono za­stą­pić pro­wa­dze­nia zdro­we­go trybu życia. Nie wolno więc za­po­mi­nać o re­gu­lar­nej ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej, zbi­lan­so­wa­nych i zdro­wych po­sił­kach oraz za­cho­wy­wa­niu od­po­wied­niej do wzro­stu, wieku i in­nych czyn­ni­ków masy ciała. W wielu przy­pad­kach już samo zrzu­ce­nie nad­mia­ro­wych ki­lo­gra­mów może sku­tecz­nie roz­wią­zać kło­pot z bo­lą­cy­mi sta­wa­mi. Sto­so­wa­nie się do wyżej wy­mie­nio­nych za­le­ceń, czyli przede wszyst­kim do za­cho­wa­nia wła­ści­wej diety i re­gu­lar­ne­go upra­wia­nia spor­tu, wspo­mo­że pra­wi­dło­we funk­cjo­no­wa­nie sta­wów. Warto rów­nież – po kon­sul­ta­cji ze spe­cja­li­stą – z umia­rem przyj­mo­wać spe­cjal­ne, bez­piecz­ne zioła, su­ple­men­ty i pre­pa­ra­ty. Ich od­po­wied­ni dobór z pew­no­ścią przy­czy­ni się do jesz­cze lep­sze­go dzia­ła­nia ukła­du ruchu.