Nadmierna potliwość dłoni i stóp – jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Po­ce­nie się jest na­tu­ral­nym me­cha­ni­zmem re­gu­lu­ją­cym tem­pe­ra­tu­rę ciała. Gdy jed­nak nad­mier­nie po­ci­my się nie­za­leż­nie od tem­pe­ra­tu­ry, wów­czas mamy do czy­nie­nia z nad­po­tli­wo­ścią. O czym to świad­czy? I co naj­waż­niej­sze – jak sobie z tym ra­dzić?

Wy­dzie­la­nie potu po­zwa­la utrzy­mać od­po­wied­nią tem­pe­ra­tu­rę or­ga­ni­zmu oraz po­zbyć się nie­któ­rych pro­duk­tów prze­mia­ny ma­te­rii. To ważny me­cha­nizm dla utrzy­ma­nia rów­no­wa­gi we­wnątrz­u­stro­jo­wej. Jeśli za­cho­dzi na opty­mal­nym po­zio­mie, nie po­win­no się go ha­mo­wać. Wy­dzie­la­ny pot na­wil­ża skórę. Mie­sza­jąc się z wy­dzie­li­ną gru­czo­łów ło­jo­wych chro­ni przed nad­mier­nym pa­ro­wa­niem skóry oraz za­bez­pie­cza przez wpły­wem nie­któ­rych czyn­ni­ków ze­wnętrz­nych.

Pot jest wy­dzie­la­ny przez gru­czo­ły po­to­we, które zlo­ka­li­zo­wa­ne są na zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści po­wierzch­ni na­szej skóry. Naj­wię­cej gru­czo­łów po­to­wych znaj­du­je się na skó­rze stóp i dłoni. W skład potu wcho­dzą: woda, sól, mi­ne­ra­ły, tłusz­cze, wę­glo­wo­da­ny oraz związ­ki azo­to­we. Pot jest bez­won­ny, za­pach po­ja­wia się, gdy bak­te­rie by­tu­ją­ce na skó­rze za­czy­na­ją roz­kła­dać jego skład­ni­ki. To dla­te­go aro­mat potu u każ­dej osoby jest inny, bo­wiem za­le­ży od skła­du flory bak­te­ryj­nej na po­wierzch­ni skóry.

Co to jest nad­po­tli­wość?

To stan, kiedy or­ga­nizm wy­dzie­la wię­cej potu niż wy­ni­ka to z po­trze­by utrzy­ma­nia pra­wi­dło­wej tem­pe­ra­tu­ry ciała. To za­bu­rze­nie funk­cjo­no­wa­nia gru­czo­łów po­to­wych, które może mieć cha­rak­ter pier­wot­ny lub wtór­ny.

Pier­wot­na nad­mier­na po­tli­wość ma pod­ło­że ge­ne­tycz­ne, a osoba z nią bo­ry­ka­ją­ca się może przede wszyst­kim ni­we­lo­wać jej ob­ja­wy. Nad­po­tli­wość wtór­na jest jed­nym z ob­ja­wów to­czą­cej się w or­ga­ni­zmie cho­ro­by. Gdy wy­le­czy­my jej przy­czy­nę, wów­czas po­zbę­dzie­my się także ob­ja­wów nad­po­tli­wo­ści.

Nad­mier­ne wy­dzie­la­nie potu po­ja­wia się zwy­kle na skó­rze dłoni, stóp, pach i na skó­rze głowy. Może także wy­stą­pić na po­wierzch­ni ca­łe­go ciała, ale takie przy­pad­ki spo­ty­ka się zde­cy­do­wa­nie rza­dziej.

Jak ob­ja­wia się nad­po­tli­wość?

Naj­wię­cej gru­czo­łów po­to­wych wy­stę­pu­je na dło­niach i na sto­pach. Gdy za­czy­na­my nad­mier­nie pocić się, to wła­śnie tam naj­bar­dziej za­uwa­żal­ne są ob­ja­wy tej do­le­gli­wo­ści. Od­czu­wa­my je w po­sta­ci wil­got­nych, lep­kich lub wręcz mo­krych po­wierzch­ni stóp. Zwią­za­ne to jest z dys­kom­for­tem stóp w obu­wiu oraz po­ja­wia­ją­cym się po pew­nym cza­sie nie­przy­jem­nym za­pa­chem. In­ten­syw­nie po­cą­ce się dło­nie mają trud­ność z utrzy­ma­niem przed­mio­tów, a nad­mier­na ilość potu pod pa­cha­mi po­wo­du­je po­wsta­nie nie­este­tycz­nych plam na ubra­niach.

Co wię­cej, zwięk­sza się nie tylko in­ten­syw­ność po­ce­nia się, ale także w za­uwa­żal­ny spo­sób po­ci­my się czę­ściej.

Jakie są przy­czy­ny nad­po­tli­wo­ści?

Jest wiele przy­czyn, które mogą wy­wo­ły­wać nad­mier­ną po­tli­wość wtór­ną. W prze­bie­gu wielu cho­rób nad­mier­ne po­ce­nie się jest jed­nym z ob­ja­wów na­stę­pu­ją­cych scho­rzeń:

• Me­no­pau­za – jed­nym z cha­rak­te­ry­stycz­nych ob­ja­wów są po­ja­wia­ją­ce się w ciągu dnia i w nocy zlew­ne zimne poty.
• In­fek­cje bak­te­ryj­ne i wi­ru­so­we – nad­mier­nie po­ci­my się w cza­sie go­rącz­ki, ale może to też być spo­sób or­ga­ni­zmu na „po­zby­cie się” nie­chcia­nych sub­stan­cji z or­ga­ni­zmu. Nad­po­tli­wość to­wa­rzy­szy także prze­wle­kłym cho­ro­bom za­kaź­nym, takim jak gruź­li­ca.
• Cu­krzy­ca – po­ce­nie się jest jed­nym z ob­ja­wów nie­do­cu­krze­nia.
• Oty­łość – otyłe osoby pocą się czę­ściej i in­ten­syw­niej. Ma to zwią­zek z nad­mia­rem tkan­ki tłusz­czo­wej.
• Nad­czyn­ność tar­czy­cy – zwięk­szo­ny me­ta­bo­lizm po­wo­du­je nad­mier­ne po­ce­nie się, także w nocy.

Zwięk­szo­na in­ten­syw­ność po­ce­nia się, także w nocy, po­win­na być sy­gna­łem alar­mo­wym. Być może w or­ga­ni­zmie roz­wi­ja się cho­ro­ba po­waż­nie za­gra­ża­ją­ca zdro­wiu. Warto w takim przy­pad­ku zgło­sić się do le­ka­rza i wy­ko­nać ba­da­nia dia­gno­stycz­ne w celu okre­śle­nia przy­czy­ny nad­po­tli­wo­ści.

Jak ra­dzić sobie z nad­po­tli­wo­ścią?

W sy­tu­acji, gdy nad­mier­ne po­ce­nie się wy­ni­ka z roz­wi­ja­ją­cej się cho­ro­by, wów­czas na­le­ży zająć się le­cze­niem bez­po­śred­niej przy­czy­ny. Gdy jed­nak skłon­ność do nad­po­tli­wo­ści wy­ni­ka z czyn­ni­ków dzie­dzicz­nych, mo­że­my je­dy­nie pró­bo­wać ni­we­lo­wać jej ob­ja­wy i za­ha­mo­wać ten pro­ces. Jakie są spo­so­by na nad­mier­ne po­ce­nie się?

• Ko­sme­ty­ki ha­mu­ją­ce nad­mier­ne po­ce­nie się. To przede wszyst­kim an­ty­per­spi­ran­ty i blo­ke­ry potu. Ze wzglę­du na na­si­le­nie ob­ja­wów, osoby zma­ga­ją­ce się z tą nie­przy­jem­ną do­le­gli­wo­ścią po­win­ny się­gać po moc­niej­sze pre­pa­ra­ty ap­tecz­ne. Do tej grupy pro­duk­tów za­li­cza­ją się także żele pod prysz­nic ha­mu­ją­ce po­ce­nie oraz spraye na nad­po­tli­wość do stóp i dłoni.
• Szcze­gól­na dba­łość o hi­gie­nę oso­bi­stą. Poza sto­so­wa­niem spe­cja­li­stycz­nych ko­sme­ty­ków, wska­za­ne jest częst­sze bra­nie prysz­ni­ca i zmia­na ubrań (szcze­gól­nie skar­pet, bie­li­zny, ko­szu­lek). Pod­no­si to kom­fort co­dzien­ne­go funk­cjo­no­wa­nia.
• Prze­wiew­ne i od­dy­cha­ją­ce ubra­nie. Osoby cier­pią­ce na nad­mier­ną po­tli­wość po­win­ny nosić luźne ubra­nia, wy­ko­na­ne z na­tu­ral­nych tka­nin, które z ła­two­ścią od­pro­wa­dzą nad­miar wil­go­ci ze skóry. Dla spor­tow­ców po­le­ca­na jest spe­cja­li­stycz­na „od­dy­cha­ją­ca” odzież. Po­dob­ne za­le­ce­nie tyczy się obu­wia. Na­le­ży nosić prze­wiew­ne obu­wie, warto do­dat­ko­wo sto­so­wać ko­sme­ty­ki do butów (spraye, talki, za­syp­ki), które zmniej­szą in­ten­syw­ność po­ce­nia, jed­no­cze­śnie ni­we­lu­jąc nie­przy­jem­ny za­pach.
• Leki na nad­mier­ne po­ce­nie się. W ap­te­ce bez re­cep­ty do­stęp­ny jest sze­reg pro­duk­tów, które ha­mu­ją nad­po­tli­wość. Puder lecz­ni­czy Pe­di­pur za­wie­ra me­te­na­mi­nę, sub­stan­cję czyn­ną która osła­bia czyn­ność gru­czo­łów po­to­wych oraz ha­mu­je ak­tyw­ność bak­te­rii na po­wierzch­ni skóry. Ma to dzia­ła­nie dwu­kie­run­ko­we. Z jed­nej stro­ny zmniej­sza ilość wy­dzie­la­ne­go potu, a z dru­giej ha­mu­je jego roz­kład przez bak­te­rie, co za­po­bie­ga po­ja­wie­niu się nie­przy­jem­ne­go za­pa­chu.
• Uni­ka­nie ostrych i roz­grze­wa­ją­cych po­kar­mów. Te skład­ni­ki przy­spie­sza­ją me­ta­bo­lizm i mogą po­wo­do­wać nad­mier­ne po­ce­nie się. Po­dob­ne dzia­ła­nie może mieć spo­ży­cie al­ko­ho­lu, ko­fe­iny i owo­ców cy­tru­so­wych.