Coraz więcej osób cierpi z powodu bólu stawów. Jest to między innymi efekt obciążenia stawów, zbyt intensywną i długotrwałą pracą. Długie siedzenie, stanie, podnoszenie ciężarów nie może pozostać bez wpływu na stan naszego układu kostnego. Jak możemy pomóc zregenerować nasze stawy? Czy są środki, które warto stosować doraźnie, czyli w momencie gdy bolą nas stawy?
Stawy
Staw jest strukturą anatomiczną (budującą ludzkie ciało), której zadaniem jest utrzymanie dwóch (lub większej ilości) kości w odpowiedniej odległości od siebie. To właśnie stawy umożliwiają wykonywanie ruchów. Wewnątrz stawów znajduje się m.in. chrząstka oraz maź stawowa.
Każdy staw spełnia wyjątkową funkcję i jest zbudowany nieco inaczej. Generalnie jednak, można dokonać podziału stawów, w dwojaki sposób. Pierwsze kryterium podziału obejmuje ilość kości tworzących staw. Zgodnie z postawionym wyżej kryterium, można wyróżnić: stawy proste (czyli łączące dwie kości), oraz stawy złożone (w przypadku których ilość kości tworzących staw wynosi więcej niż dwie). Drugi sposób podziału stawów uwzględnia liczbę osi, w obrębie której poruszają się kości budujące dany staw. Wyróżnia się zatem stawy: jednoosiowe, dwuosiowe, wieloosiowe oraz nieregularne. Najłatwiej zobrazować tę klasyfikację przykładami:
- Stawy jednoosiowe – to grupa stawów, w obrębie których znajduje się staw zawiasowy (np. łokciowy), obrotowy i śrubowy.
- Stawy dwuosiowe – to grupa stawów, w obrębie których znajduje się staw eliptyczny (np. nadgarstkowy) i siodełkowaty.
- Stawy wieloosiowe – to grupa stawów, w obrębie których wyróżnia się staw kulisty wolny (np. ramienny) i kulisty panewkowy (np. biodrowy).
Ból stawów i mięśni
Gdy odczuwasz ból, możesz nie mieć pewności, czy jest on bólem kości, stawów, czy mięśni podtrzymujących kościec. Jak odróżnić ból stawów, od bólu kości, czy bólu mięśni? A może zawsze wspomniane bóle występują jednocześnie?
Bóle stawów, mięśni i kości mogą występować równocześnie, ale nie jest to regułą. Oznacza to więc, że nie każdy ból w obrębie stawów, powoduje także bolesność mięśni. Również nie każdy ból mięśni, skutkuje bólem stawów. Podobnie jest w przypadku bolesności kości. Rozpoznanie, która struktura faktycznie boli, nie jest proste. Możemy domyślać się jedynie (między innymi na podstawie wiadomych nam przyczyn bólu), czy faktycznie bolą stawy, mięśnie, czy kości.
Bóle stawów – jakie mogą być przyczyny ich występowania?
Do przyczyn bólów w obrębie stawów zalicza się:
- zwyrodnienia stawów, które zwykle dotyczą osób w podeszłym wieku,
- otyłość, ale również skrajna niedowaga,
- niska aktywność fizyczna, powodująca „zastanie” stawów,
- zawodowe uprawianie sportów, które obarczają stawy (podnoszenie ciężarów, maratony),
- dolegliwości metaboliczne,
- mikrourazy i kontuzje,
- stany zapalne stawów i torebek stawowych,
- nieprawidłowości w strukturze stawów (zwykle wynikające z wad wrodzonych),
- predyspozycje genetyczne,
- nadwerężanie stawów,
- niedobory witamin i minerałów (w szczególności wapnia, będącego budulcem kości),
- obrzęki,
- osteoporoza.
W przypadku łącznego występowanie bólu mięśni i stawów, jako przyczyny podaje się chorobę reumatoidalną, przeziębienia, infekcje (między innymi wirusem grypy), urazy takie jak stłuczenia, zwichnięcia, a także zwyrodnienia stawów, osteoporozę, nadwagę, wady postawy i wspomniane już kilkukrotnie – nadmierne obciążanie mięśni i stawów. Nieco inaczej jest w przypadku bolesności kości i stawów. Wówczas, jako przyczyny bólu podaje się między innymi zatrucie organizmu, dnę moczanową, choroby zwyrodnieniowe stawów, osteoporozę, białaczkę, a także silne urazy (wybicie kości ze stawu).
Czy nasz wiek, ma wpływ na stan stawów?
Tak. Przede wszystkim należy podkreślić fakt, stopniowego „zużywanie” się stawów. Używając tego określenia, mamy na myśli przede wszystkim starcze ubytki w kościach i zmniejszającą się ilość mazi stawowej. Nie możemy także zapominać, że to właśnie my sami nieświadomie przyczyniamy się do zużywania chrząstki szklistej ochraniającej nasze kości. W jaki sposób dokonujemy „destrukcji” naszych stawów? Otóż każdy ruch, przekraczający naturalne możliwości stawu przyspiesza zużywanie mazi stawowej. Przykładowe „strzelanie na palcach”, czy odginanie kończyn w odwrotnym do normalnego kierunku, to najczęściej popełniane przez nas błędy. Kolejnym jest pozostawanie przez długi czas w bezruchu. Jeżeli nie jesteśmy codziennie aktywni fizycznie, przyczyniamy się do osłabienia naszych stawów i mięśni.
Zwyrodnienie stawów – czy może zagrażać każdemu?
Zwyrodnienie stawów to stan chorobowy, obejmujący staw i stopniowo zajmujący również kości, ścięgna i mięśnie. Dochodzi wówczas do zanikania i „rozmiękczania” chrząstki. W przestrzeni chrząstki zaczynają się pojawiać otwory, które wraz z postępującą chorobą, stają się coraz większe. Odnawiająca się chrząstka, ma trudności we właściwej rozbudowie i powstają miejsca, zbyt twarde oraz fragmenty zbyt miękkie. Zaburzona struktura przyczynia się do stopniowej deformacji stawu. Zdeformowany staw, wykraczając poza przypisany mu obszar, ociera się o inne kości, powodując silny ból.
Musimy pamiętać, że każdy z nas może cierpieć z powodu zwyrodnienia stawów. Do przyczyn jego powstawania zalicza się zarówno stany niezapalne, jak i stany zapalne, przez co zdiagnozowanie zwyrodnienia stawów nie jest proste.
Zwyrodnienia stawów – objawy łatwe do zaobserwowania
Do podstawowych objawów alarmujących o tym, że z naszymi stawami dzieje się coś złego, których równocześnie nie sposób przeoczyć, zaliczamy:
- stałe i okazjonalne bóle stawów,
- sztywność w obrębie stawu,
- „przeskakiwania” stawu w trakcie wykonywanego ruchu (z towarzyszącym charakterystycznym i niepokojącym dźwiękiem),
- obrzęki stawów.
Bóle stawów – leczenie
Obecnie stosuje się dwie podstawowe formy leczenia objawowego bólu stawów – tabletki i preparaty do smarowania. Przy wyborze odpowiedniego preparatu, powinieneś najpierw wraz lekarzem zastanowić się nad przyczyną bólu.
- Przyczyna bólu – uraz, stłuczenie
W przypadku bolesności stawów, wynikającej z urazu najlepiej zastosować preparat w formie żelu lub maści. Preparat ten powinien zawierać substancje eliminujące obrzęk, łagodzące ból i przyspieszające regenerację tkanek (np. Arcalen). - Przyczyna bólu – stan zapalny
W tym przypadku leczenie polega na zastosowaniu środków przeciwzapalnych. Mogą to być tabletki, maści oraz żele rozgrzewające (Neo-Capsiderm) lub przeciwzapalne. - Gdy przyczyną bólu nie jest stan zapalny, ani stłuczenie
Jeżeli przyczyną bólu stawów nie jest stłuczenie, ani też stan zapalny, mamy do czynienia z niezapalną przyczyną zwyrodnienia stawów (o której wspomniano wyżej). Wówczas możemy zdecydować się na preparaty rozgrzewające (Neo-Capsiderm) lub tabletki wspomagające leczenie zwyrodnienia stawów (np. Reumaherb).
Maść rozgrzewająca (Neo-Capsiderm) – mechanizm działania
Neo-Capsiderm to lek dostępny bez recepty. W składzie preparatu znajduje się: nonivamidum, kwas salicylowy, kamfora, terpentyna balsamiczna, oraz olejek eukaliptusowy. W wyniku zastosowania powyższych składników otrzymuje się działanie rozgrzewające. Początkowo, po aplikacji preparatu na skórę występuje działanie drażniące, pojawia się zaczerwienienie i uczucie ciepła. Jest to efekt rozszerzenia naczyń krwionośnych i polepszenia ukrwienia bolącego miejsca. Dzięki temu szybciej dochodzi do zmniejszenia się obrzęku, stanu zapalnego i przede wszystkim bólu.
Maść na stawy Neo-Capsiderm – stosowanie
Neo-Capsiderm jest preparatem do stosowania przez osoby dorosłe. Stosowanie leku polega na delikatnym wmasowaniu jego niewielkiej ilości w obszar, w którym odczuwamy ból. Lek stosuje się dwa razy dziennie, przez maksymalnie dwa dni. Po każdorazowym zastosowaniu leku, należy dokładnie umyć ręce. Z uwagi na silne działanie preparatu Neo-Capsiderm, nie zaleca się częstych aplikacji na tym samym obszarze (ewentualność uszkodzenia nerwów czuciowych).
Reumaherb – tabletki wspomagające terapię zwyrodnienia stawów
Reumaherb to lek dostępny bez recepty, zawierający wyciągi roślinne z korzenia Diabelskiego pazura, ziela Jeżówki, oraz kwiatu Wiązówki. Preparat ten stosuje się wspomagająco w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów, w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych. Dodatkowym atutem leku Reumaherb jest fakt, wspomagania przez niego odporności organizmu. Lek ten stosuje się w krótkich (maksymalnie dziesięciodniowych) kuracjach, po trzy tabletki dziennie.
Bóle stawów i mięśni – działanie profilaktyczne
Bóle stawów można leczyć, ale również można im zapobiegać. Profilaktyka bólów stawów polega na dbałości o codzienną aktywność fizyczną, nie dopuszczania do nadmiernego obciążenia, a także na przyjmowaniu preparatów wzmacniających chrząstkę stawową.