7 faktów o żylakach, które musisz znać

Ży­la­ki koń­czyn dol­nych to nie tylko pro­blem es­te­tycz­ny, to przede wszyst­kim za­gro­że­nie dla zdro­wia. Mając skłon­no­ści ge­ne­tycz­ne do roz­wo­ju ży­la­ków, warto roz­po­cząć pro­fi­lak­ty­kę jesz­cze zanim po­ja­wią się pierw­sze ob­ja­wy w po­sta­ci pa­jącz­ków na no­gach i opu­chli­zny. Co trze­ba wie­dzieć o ży­la­kach, co przy­czy­nia się do ich po­wsta­wa­nia? Pod­po­wia­da­my.

Uczu­cie cięż­ko­ści w no­gach, ból, swę­dze­nie, obrzęk, nocne skur­cze mię­śni łydki – to ob­ja­wy prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej. To cho­ro­ba roz­wi­ja­ją­ca się po­wo­li i stop­nio­wo. Ży­la­ki koń­czyn dol­nych stają się wi­docz­ne w po­sta­ci prze­świ­tu­ją­cych przez skórę (lub nawet nieco wy­sta­ją­cych) zgru­bia­łych żył, nie­kie­dy przyj­mu­ją­cych po­stać wę­zeł­ków.

Jak się oka­zu­je, ży­la­ki to jedna z naj­częst­szych do­le­gli­wo­ści wśród Po­la­ków. Ich bez­po­śred­nią przy­czy­ną jest za­stój krwi w na­czy­niach żyl­nych koń­czyn dol­nych zwią­za­ny z nie­wy­dol­no­ścią za­sta­wek. Mó­wiąc pro­ściej: krew z dol­nej czę­ści ciała nie jest sku­tecz­nie pom­po­wa­na „w górę” do serca, co skut­ku­je za­trzy­ma­niem krwi w ży­łach w no­gach. Gro­ma­dzą­ca się krew po­wo­du­je roz­cią­ga­nie na­czyń i prze­sięk do ota­cza­ją­cych tka­nek. Jeśli taka sy­tu­acja po­ja­wia się re­gu­lar­nie lub utrzy­mu­je się dłuż­szy czas, za­czy­na­ją po­ja­wiać się ob­ja­wy ży­la­ków.

Fakt 1: Ży­la­ki są dzie­dzicz­ne

W ma­te­ria­le ge­ne­tycz­nym każ­de­go czło­wie­ka za­pi­sa­ne są in­for­ma­cje o bu­do­wie wszyst­kich struk­tur na­sze­go ciała, także o na­czy­niach krwio­no­śnych i za­staw­kach. To, czy nasze za­staw­ki będą wy­dol­ne i czy ścia­ny na­czyń krwio­no­śnych mają skłon­ność do roz­cią­ga­nia się, w dużej mie­rze za­le­ży do ze­sta­wu genów, jaki dzie­dzi­czy­my. Jeśli w na­szej ro­dzi­nie zda­rzy­ły się przy­pad­ki cho­ro­by żyl­nej, to z dużym praw­do­po­do­bień­stwem nie­wy­dol­ność żył może się także u nas roz­wi­nąć. Sza­cu­je się, że ży­la­ki po­ja­wią się u około 30-50% osób, jeśli jedno z ich ro­dzi­ców miało ży­la­ki. Z tą po­dat­no­ścią na ży­la­ki nie je­ste­śmy w sta­nie nic zro­bić, jed­nak mając wie­dzę, że je­ste­śmy w gru­pie pod­wyż­szo­ne­go ry­zy­ka, mo­że­my od­po­wied­nio wcze­śnie roz­po­cząć pro­fi­lak­ty­kę.

Fakt 2: Ży­la­ki po­ja­wia­ją się przede wszyst­kim u ko­biet

We­dług sza­cun­ków pro­blem ży­la­ków koń­czyn dol­nych aż 5 razy czę­ściej do­ty­ka ko­biet niż męż­czyzn. Ta dys­pro­por­cja wy­ni­ka z róż­nic hor­mo­nal­nych u obu płci. Ko­bie­cy pro­ge­ste­ron po­sze­rza włók­na mię­śnio­we w ścian­kach na­czyń krwio­no­śnych oraz sprzy­ja gro­ma­dze­niu wody w or­ga­ni­zmie. Z kolei es­tro­ge­ny zwięk­sza­ją krze­pli­wość krwi i także sprzy­ja­ją za­trzy­my­wa­niu wody. W taki spo­sób pro­ge­ste­ron i es­tro­ge­ny przy­czy­nia­ją się do zwięk­sze­nia ob­cią­że­nia żył i po­wsta­wa­nia obrzę­ków, co jest pro­stą drogą do roz­wo­ju ży­la­ków.

Fakt 3: Praca na sto­ją­co zwięk­sza ry­zy­ko roz­wo­ju ży­la­ków

Fry­zjer, kel­ner, pra­cow­nik linii mon­ta­żo­wej, ma­sa­ży­sta – to tylko kilka za­wo­dów, w któ­rych dłu­gie go­dzi­ny spę­dza się na sto­ją­co. Pod­czas dłu­go­trwa­łe­go sta­nia może do­cho­dzić do za­sto­ju krwi w ży­łach. Nie dzia­ła wów­czas pompa mię­śnio­wa, która sty­mu­lu­je pracę żył i pom­po­wa­nie krwi do serca. Osoby wy­ko­nu­ją­ce tego typu za­bie­gi po­win­ny prze­ry­wać dłu­go­trwa­łe okre­sy sta­nia krót­ki­mi spa­ce­ra­mi i pro­fi­lak­tycz­nie nosić raj­sto­py lub opa­ski uci­sko­we, które sty­mu­lu­ją prze­pływ krwi w koń­czy­nach dol­nych.

Fakt 4: Dieta ma wpływ na po­wsta­wa­nie ży­la­ków

Aby zmniej­szyć ry­zy­ko po­wsta­wa­nia ży­la­ków warto wy­eli­mi­no­wać z diety tłusz­cze na­sy­co­ne, a włą­czyć do ja­dło­spi­su owoce bę­dą­ce bo­ga­tym źró­dłem fla­wo­no­idów (np. ma­li­ny, wi­śnie, ja­go­dy), które wzmac­nia­ją struk­tu­rę na­czyń krwio­no­śnych i po­pra­wia­ją ich ela­stycz­ność. Po­dob­nie dzia­ła­ją po­ma­rań­cze, grej­fru­ty i man­da­ryn­ki. Warto także się­gnąć po her­ba­ty zio­ło­we.

Ko­niecz­nie na­le­ży zre­zy­gno­wać z uży­wek. Ni­ko­ty­na za­war­ta w pa­pie­ro­sach po­wo­du­je uszko­dze­nie na­czyń krwio­no­śnych, ich wap­nie­nie i zwę­że­nie, co jest pro­stą drogą do za­krze­pów. Z kolei dzia­ła­nie al­ko­ho­lu po­wo­du­je roz­sze­rze­nie na­czyń krwio­no­śnych i zmia­nę lep­ko­ści krwi. Będąc w gru­pie ry­zy­ka roz­wo­ju ży­la­ków, warto zre­zy­gno­wać z tego ro­dza­ju pro­duk­tów.

Fakt 5: No­sze­nie nie­któ­rych ubrań sprzy­ja roz­wo­jo­wi ży­la­ków

To praw­da. Za­trzy­ma­niu się krwi z ży­łach i obrzę­kom sprzy­ja­ją: skar­pe­ty i pod­ko­la­nów­ki z moc­ny­mi ścią­ga­cza­mi, ob­ci­sła bie­li­zna, bar­dzo wą­skie spodnie. Mając skłon­no­ści do cho­ro­by ży­la­ko­wej, le­piej nosić luźne ubra­nia oraz się­gnąć po spe­cjal­ne uci­sko­we raj­sto­py lub poń­czo­chy. Obu­wie także ma zna­cze­nie. Buty na wy­so­kim ob­ca­sie bar­dzo zwięk­sza­ją ob­cią­że­nie żył, a pła­skie klap­ki i buty ze sztyw­ny­mi po­de­szwa­mi wy­mu­sza­ją nie­pra­wi­dło­wą pracę stóp i łydek (trze­ba je pod­trzy­my­wać pal­ca­mi). Le­piej nosić san­da­ły z za­pię­ciem na piętę lub buty na nie­wiel­kim ob­ca­sie.

Fakt 6: Ciąża zwięk­sza ry­zy­ko po­ja­wie­nia się ży­la­ków

Sza­cu­je się, że pra­wie po­ło­wa ko­biet w ciąży bo­ry­ka się z pro­ble­mem ży­la­ków, szcze­gól­nie w ko­lej­nych cią­żach. Osła­bie­nie na­czyń i za­sta­wek, zwięk­szo­na ob­ję­tość krwi oraz duże zmia­ny hor­mo­nal­ne przy­czy­nia­ją się do roz­wo­ju ży­la­ków w ciąży. Po po­ro­dzie część ży­la­ków staje się mniej wi­docz­na, jed­nak nie znika i przy sprzy­ja­ją­cych wa­run­kach ła­twiej się roz­wi­ja.

Fakt 7: Ak­tyw­ność fi­zycz­na to dobra pro­fi­lak­ty­ka prze­ciw­ży­la­ko­wa

Ćwi­cze­nia, szcze­gól­nie te an­ga­żu­ją­ce nogi (bie­ga­nie, spa­ce­ry, pły­wa­nie, aqua ae­ro­bic), po­wo­du­ją kur­cze­nie i roz­kur­cza­nie mię­śni, co ak­ty­wu­je pompę mię­śnio­wą, uła­twia­ją­cą od­pływ krwi do serca. Re­gu­lar­ne ćwi­cze­nia, nawet przy sie­dzą­cym try­bie życia, po­zwa­la­ją za­po­biec lub znacz­nie opóź­nić roz­wój cho­ro­by żyl­nej.

Sprawdź zio­ło­we leki bez re­cep­ty na ży­la­ki: żel Ru­to­ven i ta­blet­ki Esce­ven.