Żylaki na nogach nie są jedynie problemem estetycznym. Kiedy zauważymy u siebie pierwsze objawy żylaków, warto od razu podjąć działania, które mogą zapobiec ich pogłębieniu. To pozwoli na utrzymanie naczyń żylnych w dobrym stanie i uniknięcie poważnych powikłań.
Przyczyny i objawy żylaków
W naszym organizmie krew krąży w układzie zamkniętym. Tętnicami krew płynie z serca do wszystkich części ciała, a żyłami – w odwrotnym kierunku. Kiedy krew żylna płynie od stóp do serca, musi zostać wtłoczona na znaczną wysokość. Ściany żył są cienkie i nie pompują aktywnie krwi. Powrót krwi z dolnych części ciała w górę jest powodowany m.in. pracą serca, które działa jak pompa ssąca oraz pracą mięśni nóg. Aby krew nie spływała z powrotem w dół, wewnątrz żył znajdują się zastawki, które chronią przed tym zjawiskiem i pomagają wtłaczać ją w kierunku serca.
Kiedy naczynia żylne są zdrowe, krążenie odbywa się bez zaburzeń. Problemy mogą pojawić się, kiedy zastawki w żyłach kończyn dolnych stają się nieszczelne. Może wtedy dojść do zalegania krwi wewnątrz naczyń. Taki stan to zastój żylny. Jest on pierwszą fazą powstawania żylaków. W konsekwencji cienkie i elastyczne ściany naczyń żylnych ulegają rozciągnięciu i zgrubieniu. Chore naczynia są wyraźnie widoczne pod powierzchnią skóry, zwłaszcza na łydkach i udach. Mają niebieską lub fioletową barwę, a czasem charakterystyczny, poskręcany kształt. Pojawiają się przeważnie u osób starszych, częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Dzieje się tak, ponieważ z wiekiem ściany żył tracą elastyczność, a zastawki zaczynają działać słabiej.
Żylaki na nogach mogą też występować u kobiet w ciąży, kiedy powiększona macica utrudnia odpływ krwi z kończyn dolnych. Bardziej narażone są osoby z nadwagą, ponieważ duża masa ciała nadmiernie obciąża układ krążenia. Nie bez znaczenia jest też wykonywana praca. Osoby spędzające dużo czasu w pozycji stojącej lub siedzącej także mogą się uskarżać na żylaki, ponieważ niewystarczająca ilość ruchu może ograniczać krążenie żylne.
Skłonność do żylaków może mieć charakter dziedziczny. Wczesne objawy niewydolności żylnej to m.in. uczucie „ciężkich nóg”, obrzęk i opuchlizna nóg oraz bolesne skurcze mięśni łydek. Najczęściej można je odczuć pod koniec dnia lub w nocy, zwłaszcza po całym dniu w pracy. Podczas odpoczynku w pozycji leżącej objawy te ustępują, ponieważ przepływ krwi jest wtedy ułatwiony. Jeszcze lepszy efekt może przynieść leżenie z nogami uniesionymi lekko w górę. Prostym sposobem na uniknięcie żylaków może być regularna aktywność fizyczna. Nie musi być forsowna, dobre efekty przynoszą nawet zwykłe spacery.
Ziołowe preparaty na żylaki
Leki na żylaki można stosować od razu po wystąpieniu pierwszych symptomów choroby żył. Nie powinno się czekać, aż żylaki staną się widoczne. Im wcześniej podejmie się kurację, tym lepsze będą jej efekty.
Ziołowe leki na żylaki nóg poprawiają stan naczyń żylnych, a jednocześnie łagodzą nieprzyjemne objawy związane z ich niewydolnością, takie jak świąd, obrzęki i nocne bóle nóg. Mogą mieć postać tabletek doustnych lub żeli do stosowania miejscowego. Przykładem może być preparat Esceven, zawierający w składzie wyciąg z nasion kasztanowca zwyczajnego. Występująca w nim substancja czynna escyna wzmacnia ściany żył i zwiększa ich napięcie. Dzięki temu zmniejsza zaleganie krwi w kończynach dolnych. Tabletki na żylaki Esceven zażywa się 3 razy dziennie po 1 tabletce, po jedzeniu.
Esceven żel także bazuje na wyciągu z nasion kasztanowca, a oprócz niego zawiera heparynę, która ma działanie przeciwzakrzepowe. Dodatkowo, żelowa konsystencja leku sprawia, że przynosi on ulgę kiedy nogi bolą lub są opuchnięte. Można smarować nim skórę na łydkach 3 razy dziennie, maksymalnie przez 2 tygodnie.
Trokserutyna, która jest składnikiem czynnym leku Rutoven wzmacnia ściany drobnych naczyń krwionośnych, zwiększa ich elastyczność, działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i przeciwzakrzepowo, a ponadto neutralizuje wolne rodniki. Dzięki temu Rutoven skutecznie łagodzi objawy żylaków. Ma on także postać żelu, dlatego doskonale sprawdzi się przy „ciężkich nogach”. Można go stosować 3 razy dziennie przez okres 3 tygodni. Dłuższa kuracja wymaga konsultacji z lekarzem.
Preparaty Esceven i Rutoven nadają się dla osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia. Nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.
Metody leczenia żylaków kończyn dolnych
Może się zdarzyć, że mimo podjętego leczenia objawy nie ustępują. Niezbędna wtedy jest wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zaproponuje inny rodzaj terapii lub zleci wizytę u specjalisty flebologa.
W łagodzeniu objawów niewydolności żylnej dobry efekt mogą przynieść regularnie noszone pończochy uciskowe. Dzięki nim mięśnie łydek oraz żyły pracują wydajniej, poprawiając w ten sposób krążenie. Można je nabyć w aptekach lub sklepach ze sprzętem medycznym. Lekarz pomoże dobrać właściwy rodzaj pończoch oraz odpowiedni stopień ucisku, ponieważ nie może on być zbyt mały, ani zbyt duży. Aby właściwie dopasować rozmiar, potrzebne jest dokładne zmierzenie obu nóg w kilku miejscach i porównanie wymiarów ze schematem, dostarczonym przez producenta. W celu uzyskania najlepszych rezultatów, pończochy uciskowe powinno się wkładać zgodnie z instrukcją, nosić przez cały dzień i zdejmować na noc.
Sposobem na żylaki mogą być też zabiegi chirurgiczne. Istnieje kilka różnych procedur, które pomogą zaleczyć zarówno drobne, jak i rozległe żylaki. Zazwyczaj nie są one skomplikowane. Nie wymagają też długiego pobytu w szpitalu. W doborze najlepszej metody pomocy udzieli lekarz.
Skleroterapia nadaje się do usuwania małych i średnich żylaków. Zabieg ten polega na wstrzykiwaniu w chorą żyłę roztworu, który wywołuje w niej stan zapalny, a w konsekwencji jej zwłóknienie i zamknięcie. Niekiedy trzeba go powtarzać kilka razy, zanim uzyska się pożądany efekt.
Nowszą metodą jest zamykanie żylaków promieniowaniem laserowym. Zabieg ten nadaje się też do usuwania tzw. pajączków, czyli rozszerzonych drobnych naczyń w skórze. Chirurg może też posłużyć się specjalnym cewnikiem wprowadzanym do żyły. Jego końcówka rozgrzewa się, a wysoka temperatura zamyka chorą żyłę.
Żylaki można też usuwać mechanicznie, dostając się do nich przez niewielkie nacięcia w skórze. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, a blizny po nim są niewielkie.
W przypadku dużych żylaków, które zagrażają powstaniem owrzodzenia podudzi stosuje się zabiegi operacyjne z użyciem endoskopu, czyli miniaturowej kamery wpuszczanej do wnętrza żyły, aby chirurg mógł dokładnie usunąć uszkodzoną część naczynia. Wycięcie części żyły nie jest groźne dla zdrowia, ponieważ naczynia położone głębiej pod skórą przejmą jej funkcje. W ten sposób krążenie krwi nie ulegnie zaburzeniu.
Żylaki, które pojawiają się u kobiet w ciąży z reguły nie wymagają leczenia, ponieważ powinny zniknąć samoistnie w czasie od 3 do 12 miesięcy po porodzie. Pomocy lekarskiej można szukać, jeżeli po ich upływie nie dojdzie do poprawy.