Jedzenie jest dla organizmu źródłem składników odżywczych oraz energii. Z tym zdaniem na pewno zgadzają się wszyscy. Z jedzenia można też czerpać wiele przyjemności, rozkoszując się smakiem, zapachem, a także wyglądem potraw. Często jednak zdarza się, że radość z jedzenia schodzi na dalszy plan, kiedy po posiłku pojawiają się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – wzdęcia lub zaparcia. Istnieje wiele domowych sposobów, które mogą je zwalczyć. Spośród nich na uwagę zasługują zioła – mięta i rumianek na wzdęcia oraz senes na zaparcia. Warto też pamiętać o kilku dobrych radach, które pozwolą uchronić się przed problemami z trawieniem.
Wzdęcia – jakie są ich przyczyny?
Wzdęcie brzucha to objaw, związany z obecnością nadmiernej ilości gazu w jelitach. Z reguły w jelitach znajduje się ok. 200 ml gazu. W normalnych warunkach jego nadmiar jest stopniowo usuwany na zewnątrz. Jeżeli z jakichś powodów organizm nie jest w stanie go usunąć, możemy odczuć charakterystyczne objawy tego stanu, mianowicie skurcz brzucha, nadmierne gazy oraz wzdęty brzuch. Co ciekawe, nie u wszystkich dochodzi wówczas do powiększenia obwodu brzucha. Ok. 24% osób cierpiących na wzdęcia nie zauważa u siebie tego objawu. Nie wszyscy mają jednakową skłonność do wzdęć. Szacuje się, że przypadłość ta występuje u ok. 10-30% dorosłych, przy czym dwa razy częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Wzdęcia najczęściej bywają spowodowane:
1. Spożywaniem niektórych pokarmów. Na „czarnej liście” mogą się znaleźć m.in. rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica), niektóre warzywa i owoce (brukselka, kapusta, kalafior, śliwki, morele), produkty pełnoziarniste lub produkty mleczne, które są przyczyną wzdęć u osób z nietolerancją laktozy. W tym przypadku rozwiązaniem może być zidentyfikowanie produktu, który nam szkodzi i wykluczenie go z diety.
2. Spożywaniem żywności wysoko przetworzonej. Tutaj winowajcą bywają słodziki (np. sorbitol) lub fruktoza (cukier owocowy). Te substancje z reguły trawią się wolniej, niż zwykłe cukry, co także może prowadzić do powstawania wzdęć.
3. Przejadaniem się lub zbyt tłustym jedzeniem. Ograniczenie tłuszczu w żywności z pewnością pozwoli na uniknięcie nieprzyjemnych objawów.
4. Jedzeniem w pośpiechu. Szybkie przełykanie kęsów sprawia, że do przewodu pokarmowego dostaje się znacznie więcej powietrza, niż zazwyczaj. Razem z pokarmem przesuwa się ono do jelit, stając się przyczyną skurczów i wzdęcia. Dostawaniu się powietrza do układu trawiennego mogą sprzyjać także m.in. picie przez słomkę, żucie gumy, ssanie twardych landrynek lub palenie papierosów. Najlepiej jest spożywać posiłki w spokoju i pamiętać, aby każdy kęs przeżuć dokładnie, przy zamkniętych ustach.
5. Piciem napojów gazowanych. Dwutlenek węgla, którym są nasycane także może dostawać się do dolnej części przewodu pokarmowego, powodując wydęcie jelit. Osoby ze skłonnością do wzdęć nie powinny sięgać zbyt często po colę lub lemoniadę.
6. Stresem. Kiedy się denerwujemy, najczęściej oddychamy głęboko. To także sprawia, że połykamy znaczną ilość powietrza. Tutaj zmiana diety raczej nie pomoże- konieczne będzie poradzenie sobie z tym, co nas stresuje.
Rumianek i mięta – lecznicze zioła wspomagające trawienie
Jeżeli po posiłku nie czujemy się zbyt dobrze i boli nas przy tym brzuch, to troskliwa babcia lub zaradna ciocia od razu podsuwa nam pod nos filiżankę mięty, która jest jednym z domowych sposobów na wzdęcia. Najlepiej wypić ją od razu i podziękować za pomoc. Napar z liści mięty pieprzowej ułatwia trawienie oraz reguluje wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Dzięki temu świetnie wspomaga przy niestrawności, wzdęciach i nadmiernych gazach. Jedną saszetkę ziół należy zalać wrzącą wodą i parzyć pod przykryciem od 5 do 8 minut. Ulgę przy problemach z trawieniem z pewnością przyniesie także rumianek. Po napar z koszyczków rumianku można sięgać za każdym razem, kiedy odczuwamy u siebie wzdęcie, uczucie pełności po jedzeniu lub skurczowy ból brzucha. Dobroczynne właściwości tych ziół znano już dawno, a ich skuteczność sprawiła, że stosuje się aż do dzisiaj. Współczesne herbaty ziołowe z pewnością są godne zaufania, ponieważ producenci sięgają wyłącznie po sprawdzone surowce, a cały proces produkcji podlega wnikliwej kontroli.
Jak powstają zaparcia i jak ich unikać?
Zaparcia, podobnie jak wzdęcia, nie są groźne dla zdrowia. Potrafią jednak być bardzo uciążliwe. Każdy z nas ma swój własny rytm wypróżnień, dlatego można przyjąć, że zaparcie to każda zmiana tego rytmu, która wiąże się z trudnością podczas oddawania stolca . Ich przyczyny mogą być różne. Większa skłonność do zaparć to prawie zawsze jest efekt błędów żywieniowych lub niezdrowego stylu życia. Wśród najczęstszych przyczyn zaparć możemy wymienić:
1. Picie zbyt małej ilości wody. Jeżeli ilość wody, która dociera do organizmu z pożywieniem jest niewystarczająca, wówczas organizm stara się ją odzyskać ze wszystkich możliwych źródeł, w tym także z kału. To sprawia, że stolec staje się zbity i suchy, a przez to trudny do wydalenia. Picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie to sposób nie tylko na dobre samopoczucie, ale też na harmonijną pracę przewodu pokarmowego.
2. Spożywanie zbyt małej ilości błonnika. Niezbędnym dodatkiem do każdego posiłku są świeże warzywa i owoce. Oprócz witamin i minerałów dostarczają one także błonnika, który odpowiada za właściwe formowanie stolca. Ważnym źródłem błonnika są również produkty zbożowe pełnoziarniste i nasiona roślin strączkowych. Błonnika nie zawierają natomiast mięso, ryby, mleko i tłuszcze, dlatego komponowanie diety w oparciu tylko o te składniki może prowadzić do problemów z zaparciem.
3. Zbyt mała ilość ruchu. Nasze jelita pracują intensywniej, kiedy się ruszamy. Siedzący tryb życia sprzyja zaparciom, dlatego nawet krótki spacer każdego dnia korzystnie wpływa na pracę układu trawiennego.
Senes – zioła na zaparcia
Jeżeli mimo stosowania zrównoważonej diety i zdrowego trybu życia przyjdzie nam spotkać się z uciążliwością, jaką jest zaparcie, możemy szukać rozwiązania w naturze. Od kilkunastu wieków skutecznym środkiem na problemy z wypróżnieniem jest senes. Nadaje się do krótkotrwałego stosowania przy zaparciach, spowodowanych błędami żywieniowymi. Ograniczenie w stosowaniu jest konieczne, ponieważ picie senesu regularnie przez dłuższy czas sprawia, że organizm przyzwyczaja się do niego i efekt działania staje się słabszy. Senes jest także przeciwwskazany u dzieci do 12 roku życia oraz u kobiet w ciąży i karmiących.